Achtergrondinformatie

De Stad Lokeren (meerjarenplanning 2014-2019) wil inzetten op het sensibiliseren en promoten van de ontwikkeling van Brede Scholen. Dit houdt in: het inzetten van gebruik van schoolinfrastructuur door vrijetijdsinitiatieven, het aanbod van de Stedelijke diensten gericht naar scholen bundelen en te onderzoeken hoe projecten Brede School kunnen opgezet worden en ondersteund worden.

Centraal staat het opzetten van samenwerkingsverbanden tussen onderwijs én initiatieven in de buurt, ondersteund door de Stad Lokeren.

Beschrijving

Opzet

In 2016 startte de Stad Lokeren met het uitwerken van projectsubsidies Brede School en de ondersteuning van projecten.

Wat is Brede School?

Er werd een traject uitgewerkt binnen de Stad Lokeren: een vormingstraject rond Brede School werd opgezet met verschillende stadsdiensten, ondersteund door het Steunpunt Diversiteit & Leren (www.diversiteitenleren.be)

Er werden informatiesessies georganiseerd voor scholen om hen in te wijden in de wereld van Brede School. Brede School is niet altijd een gekend concept voor scholen. Sommige scholen wisten helemaal niet wat ze hier onder moesten verstaan, anderen hadden een vage notie en een beperkt aantal scholen waren vertrouwd met het concept. Ze maakten Brede School al voor een groot stuk waar in de bestaande werking.

Wat Brede School kan betekenen werd schriftelijk via e-mail doorgegeven en in een info-sessie. De organisatoren stelden vast dat het zeer moeilijk was om scholen te bereiken. Daarnaast is het concept Brede School niet eenvoudig om vorm te geven. Een goede begeleiding van teams, om na te denken over mogelijkheden en inhouden van Brede School, bleek noodzakelijk. Dit om ervoor te zorgen dat werkingen verder gaan dan het verhuren van zalen/lokalen aan derden of het uitnodigen van ouders op evenementen.

Centraal binnen Brede School staat: het structureel samenwerken met ouders en de buurt om  het leven en leren van kinderen te verruimen, verdiepen en verbreden.

Projectsubsidies

Daarnaast werd een subsidieregeling uitgewerkt om scholen ertoe aan te zetten om projecten op te zetten om de schoolwerking te verbreden.

In de uitwerking van de subsidies werd ervoor gezorgd dat de inhoud van de projecten opgevolgd werd en waar nodig werd bijgestuurd. Dit om teams te versterken en te inspireren. Bij een aantal scholen bleek dat naarmate het concept Brede School helderder werd, heel wat ideeën naar boven kwamen om op in te zetten.

Zo loodsten de procesbegeleiders enkele teams door een proces waarbij ze hen eerst informeerden en enthousiasmeerden. Vervolgens coachten ze hen om het kaf van het koren te scheiden (“Welke ideeën sluiten aan bij de BS-gedachten én zijn haalbaar?”), de doelen helder te houden, te focussen en de focus zo sterk mogelijk uit te werken

Volgende vragen dienen daarbij als toetssteen:

• In welke mate verbreed dit de schoolwerking?
• Hoe levensvatbaar is dit project na de initiële subsidie?
• In welke mate zijn de lasten van project verdeeld onder de partners?
• Wat zijn op termijn de lust voor die partners?

Door deze vragen voortdurend in aanslag te houden merk je dat teams gaandeweg in deze termen gaan denken. Na een tijd anticiperen scholen op deze vragen en hoefden we ze niet meer te stellen. Projecten visualiseren het ideaalbeeld van hun project en bekijken hoe ze stapsgewijs kunnen evolueren naar dat beeld.

Financiering

Vanuit de Stad Lokeren werden projectsubsidies uitgeschreven.

Financieel konden samenwerkingsverbanden voor drie jaar subsidies krijgen: “Voor het eerste, tweede en derde werkingsjaar kan een samenwerkingsverband een maximale subsidie van respectievelijk 6 000 euro, 3 000 euro en 1 500 euro ontvangen tot maximaal 3 schooljaren en uiterlijk tot eind 2019.”

Lopende projecten

Op dit moment zijn er drie scholen die elk op een heel eigen wijze vorm proberen geven aan Brede School. Twee scholen kregen op eind 2016  de zegen van het college om aan de slag te gaan. Een derde school kreeg eind 2017 groen licht om hun plannen uit te werken. We hopen dit jaar (2018) een vierde school op weg te kunnen zetten om hun schoolwerking te verbreden.

In 2017 werd ingezet op intervisie: de scholen die gestart zijn in 2016 leerden elkaars project kennen en wisselden informatie uit. De externe projectmedewerker (Steunpunt Diversiteit & Leren) en de medewerker van de Stad volgden het proces van de projecten nauw op.

School 1: BS De Tovertuin

BS De Tovertuin is al langer een Brede School.Tovertuin zet in op drie pijlers: Muziek en drama, beeld en Sport. Deze pijlers zijn allemaal gelinkt aan de eigen werking.

Op vlak van muziek en drama wil de school samen in de wijk musiceren, waarbij kinderen en volwassenen eigen feestliedjes meebrengen, uit verschillende culturen. Op termijn (in het derde projectjaar) droomt de school van de opstart van een fanfare. De school werkt hiervoor samen met de plaatselijke muziekacademie.

Voor beeld sluit de school aan bij een oude en zeer plaatselijke traditie van de Kovekens. Dit zijn beeldjes die al decennia lang door de buurtbewoners gemaakt worden in de periode van hun buurtfeest. (Kovekenskermis). De school wil deze traditie niet allen in eer houden, maar ook weer wat (broodnodig) nieuw leven in blazen. Uiteraard staat het samen maken van verschillende Kovekens op de agenda. Zo wil men aantal Kovekens in het straatbeeld verhogen en het samenhorigheidsgevoel in de wijk versterken. I.s.m. een plaatselijke vzw plant men beeldateliers. 

Sport (vrijetijdsbesteding) voor volwassenen en kinderen samen, op school is een derde doelstelling. De school denkt in te zetten op relaxatietechnieken of yoga. Ook een Kubb-tornooi op het pleintje in de wijk behoort tot de mogelijkheden.

School 2: BSGO De Rozen

Deze school zet in op twee pijlers, die elk verder uitgewerkt worden in een aparte werkgroep. Een eerste pijler richt zich op opvoedingsondersteuning. Via een samenwerking met de organisatie LIFT verkent de school de mogelijkheden op vlak van opvoedingsondersteuning. Er is nu een interne werkgroep, voorlopig met enkel leerkrachten. Er zijn sessies voorzien met ouders i.s.m het Open Poortje. (start najaar 2017). Ook de buurt wordt betrokken. Zo wil men aansluiten op complimentendag (maart 2018). De school broedt op een idee waarbij leerlingen complimentjes geven aan buurtbewoners. Het is de bedoeling om ook zelfstandigen en winkeliers te betrekken. Die krijgen gadgets die ze kunnen uitdelen aan kinderen die in de winkel beleefd zijn, zelfstandig zijn,… Tenslotte hoopt men een toonmoment voor de buurt op touw te kunnen zetten.

Een tweede pijlers bestaat uit het opstarten van een buurtmoestuin. Die wordt beheerd door  leerkrachten en ouders. De feitelijke werking is al gestart. Er zijn al 4 bijeenkomsten achter de rug. Er meldde zich al een buurtbewoner aan die mee wil ondersteunen. Er is al een terreinverkenning geweest, een planning opgemaakt, een bodemonderzoek van ovam uitgevoerd en de locatie is al opgemeten. Ideeën die nu nog verder moeten groeien (ik kan het niet laten): moestuin, bomenpad, blotevoetenpad, loofbomen, fruit, groenten, kruiden, eventueel tuinhuis voor materiaal, ruilhuis, krantenplek, ravotplek,… De start van het moestuinproject mag er alvast zijn: er werden 15 moestuinbakken gemaakt door ouders.

School 3: BS Bengel

In deze school ziet men dat kinderen uit de kwetsbare gezinnen vaak opgroeien in een taalarme omgeving. Dit zien ze zowel in gezinnen waar thuistaal niet Nederlands is als in gezinnen waar Nederlands wel de moedertaal is. Het gaat hem hier over veel taal aanbieden (voorlezen, zelf lezen, op uitstap gaan om taal te ervaren en te kunnen koppelen aan contextwoorden, samen spelen, samen praten,….) Vanuit deze nood gaan we voor het inrichten van een leeshuis in de voortuin van de school. Op die manier kunnen kinderen daar tijdens de les gaan lezen. Maar ook voor -, na schooltijd of in het weekend kunnen alle kinderen uit de buurt (met hun ouders) hier komen lezen. Zo hopen we dat ouders en buurtbewoners de krant, romans, strips,… komen lezen. Het leeshuis kan een kans bieden aan buurbewoners om elkaar te ontmoeten en te komen lezen. Aansluitend op de werking van het leeshuis wil de school met de buurt nadenken over een verhalenzoeker. Deze persoon gaat actief op zoek naar buren die een leerrijk (levens)verhaal en helpt hen om dit te komen vertellen. Een volgende stap is het inrichten van leesplekken in de buurt met zitgelegenheden. Dit plan spruit voort uit het idee van de ruilhuisjes voor boeken.

Geleerde lessen voor het lokale beleid

• Zorg ervoor dat het concept Brede School voor iedere betrokkene helder is en waak erover dat het zo blijft.
• Wees ervan bewust dat contact krijgen met scholen en contact houden een blijvende inspanning vergt. Samenwerken met schoolteams blijft op praktisch vlak een uitdaging. Het draaiend houden van de dagelijkse werking vergt veel van het schoolteam.  Eens de school het Brede School concept eigen heeft gemaakt en ziet als onderdeel van die dagelijkse werking, dan kan er veel.
• Naast het creëren van een administratief en financieel kader is het belangrijk om als dienst (lokale beleid) de ambities van de scholen tot op zekere hoogte te leiden. Zorg ervoor dat de school inhoudelijk blijft aansluiten bij het Brede School concept en behoedt de school ervoor om te snel te veel te willen.
• Sta de school bij om de administratieve hobbels te overwinnen. Leg duidelijk uit dat wat je verwacht op administratief vlak en waartoe je het verwacht. Geef aan wat niet hoeft en zorg voor een klankbordmoment. Zo kan de school haar projectaanvraag zowel inhoudelijk als administratief nog bijschaven.
• Een externe partner, een kritische vriend die het bredeschoolproces en ontwikkelingen samen met de schoolteams en partners kritisch onder de loep neemt is een meerwaarde.